The object of research, development or design (in Russian) : змеи

The object of research, development or design (in Kazakh) : жыландар

Aim of work (in Russian) : Изучение географического распространения, генетического разнообразия, распределения и численности змей в Западном Казахстане, выявление отношения общества к змеям, подготовка рекомендаций по их охране в Казахстане.

Aim of work (in Kazakh) : Батыс Қазақстанда жыландардың географиялық таралуын, генетикалық әртүрлілігін, орналасуы мен санын зерделеу, қоғамның жыландарға қатынасын анықтау, оларды Қазақстанда қорғау жөнінде ұсыныстар дайындау.

Методы исследования (на русском) : Полевые герпетологические методы. Геоинформационные методы. Молекулярно-генетические методы.

Методы исследования (на казахском) : Далалық герпетологиялық әдістер. Геоақпараттық әдістер. Молекулярлық-генетикалық әдістер.

Obtained results and novelty (in Russian) : Детально описана история изучения змей в Западном Казахстане. Проанализировано 125 литературных источников, 6 зоологических коллекции. Составлены кадастровые карты по данным 2024 года, включающие 172 находки 10 видов змей. В 2024 г. собрано 10 экземпляров змей, найденных погибшими в природе. В коллекции хранится 25 коллекционных образцов змей Западного Казахстана. Один коллекционный экземпляр обыкновенного ужа передан в коллекцию Зоологического музея Зоологического института Российской академии наук. Получено 132 последовательностей митохондриальных маркеров от 11 видов змей. Сформирован массив данных в формате Darwin Core, включающая 373 оригинальные находки 12 видов змей. Получены данные о состоянии экологического сознания населения Западного Казахстана по отношению к змеям. Опубликовано 4 научных работ, из них 1 статья в зарубежном рейтинговом издании Web of Science (Q1)/Scopus (процетиль 80). Продолжено наполнение сайта https://westkazsnakes.kz.Дополнительно создан сайт - https://westkazsnakes.wku.edu.kz. Подготовлен плакат на казахском и русском языках «Змей Западного Казахстана».

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Батыс Қазақстанда жыландарды зерттеу тарихы егжей-тегжейлі сипатталған. 6 зоологиялық коллекция, 125 әдеби дереккөз,талданды. 2024 жылғы мәліметтер бойынша жыландардың 10 түрінен 172 табылуын қамтитын кадастрлық карталар жасалды. 2024 жылы табиғатта өлі табылған жыландардың 10 данасы жиналды. Коллекцияда Батыс Қазақстан жыландарының 25 коллекциялық үлгісі сақталған. Кәдімгі сары бас жыланның бір коллекциялық данасы Ресей Ғылым академиясының Зоологиялық институтының Зоологиялық мұражайының коллекциясына тапсырылды. Жыландардың 11 түрінен 132 митохондриялық маркерлер тізбегі алынды. Жыландардың 12 түрінің 373 түпнұсқа табылуы бар Darwin Core форматындағы мәліметтер массиві құрылды. Батыс Қазақстан халқының жыландарға қатысты экологиялық санасының жай-күйі туралы деректер алынды. 4 ғылыми жұмыс дайындалды, оның ішінде 1 мақала шетелдік рейтингтік басылымында Web of Science (Q1)/Scopus (процетиль 80). https://westkazsnakes.kz сайтын толтыру жалғасуда. Қосымша сайт құрылды - https://westkazsnakes.wku.edu.kz. Қазақ және орыс тілдерінде "Батыс Қазақстан жыландары" плакаты дайындалды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Начальное фундаментальное исследование.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Бастапқы іргелі зерттеу.

Level of implementation (in Russian) : Не внедрено.

Level of implementation (in Kazakh) : Еңгізілген жоқ.

Efficiency (in Russian) : Не рассчитана.

Efficiency (in Kazakh) : Есептелген жоқ.

Field of application (in Russian) : Сохранение биоразнообразия.

Field of application (in Kazakh) : Биоалуантүрлілікті сақтау.