Inventory number IRN Number of state registration
0324РК00761 AP19675827-KC-24 0123РК00724
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Краткие сведения Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 7
International publications: 2 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 0
Patents Amount of funding Code of the program
0 15652236.7 AP19675827
Name of work
Философия языка и язык философии Абу Насра аль-Фараби
Type of work Source of funding Report authors
Fundamental Курманалиева Айнура Дурбелиновна
0
1
0
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
Некоммерческое акционерное общество "Казахский национальный университет имени аль-Фараби"
Abbreviated name of the service recipient НАО "КазНУ им. аль-Фараби"
Abstract

Творчество аль-Фараби

Әл-Фараби шығармашылығы

Исследование основных вопросов философии языка и языка философии в учении Абу Насра аль-Фараби, выявление взаимосвязи языка и мысли, речи и мышления, логики и грамматики и особенностей формирования философских терминов и категориального аппарата на арабском языке, изучение альтернативных интерпретаций их переводов на казахский и русский языки.

Әбу Насыр әл-Фараби іліміндегі тіл философиясы мен философия тілі мәселелерін: тіл мен ойдың, сөйлеу мен ойлаудың арақатынасы, логика мен грамматиканың сабақтастығын және араб тіліндегі философиялық терминдер мен ұғымдық аппараттың қалыптасу ерекшеліктерін, олардың қазақ және орыс тілдеріне аудармаларының баламалы интерпретацияларын зерттеу.

При проведении научно-исследовательской работы применялись теоретико-методологические подходы, включающие различные методы сравнительных исследований, были использованы междисциплинарные методы изучения исторических фактов и событий, применялись методы теоретического анализа научной информации, систематизации, сравнения, сравнительного анализа исторических данных, контекстуального анализа, синтеза, классификации, хронологического и проблемного исследования.

Ғылыми зерттеу жұмысын жүргізу барысында дәстүрлі салыстырмалы және теориялық сараптама, тарихи фактілер мен оқиғаларды пәнаралық зерттеу тәсілдерімен тарихи зерттеудің түрлі әдістерін қамтыған кешенді зерттеу қолданылды. Ғылыми ақпараттарға теориялық талдау жасау, жүйелеу, салыстыру, топтау, тарихи деректерге салыстырмалы талдау жасау, контекстуалды анализ, синтез, классификациялау, хронологиялық-проблемалық зерттеу әдістері қолданылды.

Исследованы основные аспекты философии языка, их значение для развития научной парадигмы общественно-гуманитарного знания; философские (онтологические, методологические, эпистемологические, аксиологические) основы учения Абу Насра аль-Фараби о языке; на основе изучения трактатов аль-Фараби исследована связь языка и мышления Абу Насра аль-Фараби, связь внутреннего мышления и внешней речи, теория происхождения слов и особенности их использования в общении, взаимосвязь грамматики и логики, проведен сравнительный анализ параллелей локальности языка и универсальности мышления, логики; Логические и лингвистические проблемы в изучении взаимосвязи языка и мышления, особенности формирования логико-лингвистических терминов исследованы на основе произведений аль-Фараби «Ихса аль-улум», «Китаб әл-Хуруф», Абу Бакра бин аль-Сарраджа ««Аль-Усул фи ан-нахуа» и Жерара аль-Джехами «Маусуа мусталахат аль-фальсафа инда аль-араб». Опубликованы 2 статьи в журналах КОКСОН МНВО РК и 12 статей в сборнике меж.конфер. В рамках иссле

Әл-Фараби іліміндегі тіл философиясының негізгі аспектілері, пайда болу себептері зерттелді. Тіл философиясының негізгі мәселелерінің даму тарихы, олардың қоғамдық-гуманитарлық білімнің ғылыми парадигмасының дамуы үшін маңызы анықталды; оның тіл туралы ілімінің философиялық (онтологиялық, әдіснамалық, гносеологиялық, аксиологиялық) негіздері анықталды, ойшылдың тіл философиясының теориялық-әдіснамалық негіздеріне сараптама жасалды; тіл мен сананың байланысы, ішкі ой мен сыртқы ойдың байланысы, сөздердің шығу тарихы мен олардың қарым-қатынаста қолданылу ерекшеліктері, грамматика мен логиканың өзара сабақтастығы, тілдің локалдығы және ойлау мен логиканың универсалдығы параллельдері әл-Фарабидің трактаттары негізінде зерттелді; тіл мен ойдың өзара байланысын зерттеудегі логикалық-лингвистикалық проблематика әл-Фарабидің «Ихса аль-улум», «Китаб әл-Хуруф», Абу Бакр бен ас-Саррадждың «Аль-Усул фи ан-нахуа» және Джерар әл-Джехамидің «Маусуа мусталахат аль-фальсафа инда аль-араб» еңбектерінің негізінде зерттеліп, ло

Результаты проекта могут быть использованы в рамках дисциплин "Аль-Фараби и современность", "Философия", "Культурология", преподаваемых в вузе, а также для разработки учебно-методических материалов, для междисциплинарных научных разработок гуманитарных направлений. Результаты, полученные в ходе изучения методологии аль-Фараби, его философского наследия и языка философии мыслителя могут быть эффективно применены в совершенствовании философских терминов на казахском языке.

Жобаның нәтижелері ЖОО-да оқытылатын "Әл-Фараби және қазіргі заман", "Философия", "Мәдениеттану" секілді пәндерді оқытуда, пәнаралық гуманитарлық ғылымдар аясында оқу-әдіснамалық және ғылыми материалдарды дайындауға негіз бола алады. Әл-Фараби қолданған методологияны, оның философиялық мұрасын, философия тілін зерттеу барысында алынған нәтижелерді қазақ тіліндегі философиялық терминдерді жетілдіруде тиімді пайдалануға болады.

Эффективность результатов проекта отразится в изучении наследия арабо-мусульманских философов, в раскрытии малоизученных аспектов исследуемой темы в отечественной науке.

Жоба нәтижелерінің эффективтілігі араб-мұсылман философтарының мұраларын зерттеуде көрініс табады, мәселеге қатысты отандық ғылыми тұжырымдардың аз зерттелген тұстары ашылады.

Область социальных и гуманитарных наук

Әлеуметтік және гуманитарлық сала

UDC indices
1.091.101.3
International classifier codes
02.91.00;
Key words in Russian
Учение аль-Фараби; Философия языка и язык философии; Язык и мышление; Арабо-мусульманская философия; Философская терминология; Логико-грамматическая взаимосвязь;
Key words in Kazakh
Әл-Фараби ілімі; Тіл философиясы мен философия тілі; Тіл және ойлау; Араб-мұсылман философиясы; Философиялық терминология; Логика мен грамматика сабақтастығы;
Head of the organization Айтжанова Жамила Нурматовна Доктор экономических наук / ассоциированный профессор (доцент)
Head of work Курманалиева Айнура Дурбелиновна Доктор философских наук / профессор