The object of research, development or design (in Russian) : Объектами исследования являлись 9 видов (262 образца) растений семейства Rosaceae, занесенные в Красную книгу Казахстана: C. ambigua – 42 образца, C. karatavikus – 39 образцов, L. ulmifolia – 15 образцов, M. niedzwetzkyana – 3 образца, M. sieversii, – 55 образцов, S. laevigata – 31 образец, P tenella – 21 образец, S. persica – 26 образцов, S. schrenkianus – 20 образцов.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу объектілері Қазақстанның Қызыл кітабына енген Rosaceae, тұқымдас өсімдіктернің 9 түрі (262 үлгі): C. ambigua – 42 үлгі, C. karatavikus – 39 үлгі, L. ulmifolia – 15 үлгі, M. niedzwetzkyana – 3 үлгі, M. sieversii, – 55 үлгі, S. laevigata – 31 үлгі, P tenella – 21 үлгі, S. persica – 26 үлгі, S. schrenkianus – 20 үлгі

Aim of work (in Russian) : Цель работы – Разработка биотехнологии сохранения в культуре in vitro и криогенном банке гермоплазмы редких, исчезающих видов растений семейства Rosaceae, занесенных в Красную книгу Казахстана, производство саженцев для восстановления природных популяций.

Aim of work (in Kazakh) : Жұмыстың мақсаты – Қазақстанның Қызыл кітабына енген Rosaceae тұқымдасының сирек кездесетін, құрып кету қаупі төнген өсімдіктерінің түрлерінің in vitro культурасын және криогенді гермоплазма банкін сақтау биотехнологиясын әзірлеу, табиғи популяцияларды қалпына келтіру үшін көшеттер өндіру.

Методы исследования (на русском) : Методы исследования – геоботанические методы, метод культуры тканей, методы молекулярной генетики (выделение ДНК, ПЦР-анализ), производство саженцев биотехнологическими методами.

Методы исследования (на казахском) : Жұмыстың мақсаты – Қазақстанның Қызыл кітабына енген Rosaceae тұқымдасының сирек кездесетін, құрып кету қаупі төнген өсімдіктерінің түрлерінің in vitro культурасын және криогенді гермоплазма банкін сақтау биотехнологиясын әзірлеу, табиғи популяцияларды қалпына келтіру үшін көшеттер өндіру.

Obtained results and novelty (in Russian) : Для сбора растительного материала проведены экспедиции в 3 области Казахстана. Популяции описаны геоботаническими методами по дескрипторам, в местах сбора образцов зарегистрированы JPS координаты, созданы гербарии. Для введения в культуру in vitro использовали побеги полученные из: 1) семян после стратификации в перлите при 4°С (8 недель) (АХ); 2) семена стратифицировали (8 недель) в пластиковых контейнерах в условиях АХ; 3) семена проращивали в перлите при температуре 24°С (СУ); 4) семена или зародышевые оси, проращивали в СУ на среде Кнопа; 5) семена или зародышевые оси, проращивали в СУ на среде МС. У всех образцов стратификация при 4°С увеличивала процент всхожести семян, проращивание на среде MС давало низкие результаты. Не выявлено эндофитной контаминации у побегов S. Schrenckianus и S. laevigata, M. Sieversii (51,8%), C. ambigua (45,0%), P. tenella (25,4%), P. triloba (28,4%). Максимальный коэффициент размножения у S. schrenckianus 2,9, S. laevigata 4,6; M. sieversii 3,9; C. ambigua 2,0; P. tenella 2,8; P. riloba 3,9. Начато перемещение созданных in vitro коллекций на среднесрочное хранение при 4°С. На хранение при -20° помещено 46 образцов семян, в криогенный банк при -196°С – 246 образцов. Выделено 552 образца ДНК из 7 видов, ДНК поместили в криогенный банк при (-196°С). Ведется разработка протокола перевода побегов in vitro в почвенный субстрат, приживаемость до 94,2%. Получены сеянцы 4 видов, процент прорастания семян составил 51,2%.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Өсімдік шикізатын жинау үшін Қазақстанның 3 облысына экспедициялар жүргізілді. Популяциялар геоботаникалық әдістермен дескрипторлар арқылы сипатталды, үлгілерді жинау орындарында JPS координаттары тіркелді, гербарийлер жасалды. In vitro культурасына енгізуге келесі өсінділер пайдаланылды: 1) тұқымдар (8 апта) 4°C температурада перлитте стратификацияланған (СБ); 2) тұқымдар СБ жағдайында пластикалық контейнерлерде (8 апта) стратификацияланған; 3) тұқымдар (СЖ) 24°С температурада перлитте өсірген; 4) тұқымдар немесе эмбриондық осьтер Кноп қоректік ортасында СЖ-да өсірген; 5) тұқымдар немесе эмбриондық осьтер МС қоректік ортада СЖ-да өсірген. Барлық үлгілерде 4°С-та стратификациялау тұқымның өну пайызын арттырды, MS қоректік ортасында өсіру төмен нәтиже берді. S. Schrenckianus және S. laevigata, M. Sieversii (51,8%), C. ambigua (45,0%), P. tenella (25,4%), P. triloba (28, 4%) өскіндерінде эндофитті ластану анықталмады. Максималды көбею коэффиценті S. schrenckianus үшін - 2,9, S. laevigata - 4,6; M. sieversii 3,9; C. ambigua 2,0; P. tenella 2,8; P. riloba 3,9. In vitro құрылған коллекцияларды 4°С орта-жылдам мерзімде сақтауға көшіру басталды. 46 тұқым үлгісі -20°С сақтау, ал 246 үлгі -196°С криогенді банкке орналастырылды. 7 түрден 552 ДНҚ үлгісі бөлініп алынды, ДНҚ (-196°С) криогендік банкке орналастырылды. Өсімдіктерді in vitro топырақ субстратына көшіру хаттамасы әзірленуде, бейінделу деңгейі 94,2% дейін. 4 түрдің көшеттері алынды, тұқымның өну пайызы 51,2% құрады

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Продолжено создание in vitro коллекции и криогенного банка редких исчезающих видов растений семейства Rosaceae, занесенных в Красную книгу Казахстана

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Қазақстанның Қызыл кітабына енгізілген Rosaceae тұқымдасының құрып кету қаупі төнген сирек кездесетін өсімдік түрлерінің in vitro коллекциясы мен криогендік банкін құру жалғастырылуда

Level of implementation (in Russian) : Не внедрено

Level of implementation (in Kazakh) : Жүзеге асырылмаған

Efficiency (in Russian) : Нет

Efficiency (in Kazakh) : Жоқ

Field of application (in Russian) : Биотехнология, растениеводство, селекция

Field of application (in Kazakh) : Биотехнология, өсімдік шаруашылығы, селекция