The object of research, development or design (in Russian) : Кристаллы BaFBr, BaF2, CaF2, PbWO4, CaF2: Eu, BaFBr: Eu, BaF2: Ce, CsI:Tl и CsI

The object of research, development or design (in Kazakh) : BaFBr, BaF2, CaF2, PbWO4, CaF2: Eu, BaFBr: Eu, BaF2: Ce, CsI:Tl и CsI кристалдары

Aim of work (in Russian) : Систематические исследования образования и термического отжига радиационных дефектов и фундаментальных процессов в люминесцентных материалах используемых в перспективных для физики высоких энергий, ядерных и медицинских применений.

Aim of work (in Kazakh) : Жоғары энергетикалық физикада, ядролық және медициналық қолданбалар үшін пайдаланылатын люминесцентті материалдардағы радиациялық ақаулардың және іргелі үрдістердің қалыптасуы мен термиялық күйдірілуін жүйелі зерттеу.

Методы исследования (на русском) : Облучение БТИ с энергиями осколков деления, абсорбционная (ВУФ, УФ, видимая и ближняя ИК), рамановская спектроскопия, ФЛ, ИФЛ, АСМ, термический отжиг, компьютерное моделирование,

Методы исследования (на казахском) : Бөліну жарықшақтарының энергиясы бар ЖАИ сәулелендіру, жұтылу (ВУК, УК, көрінетін және жақын ИҚ), Раман спектроскопиясы, (ФЛ), (ИФЛ), (АКМ), термиялық күйдіру, компьютерлік модельдеу

Obtained results and novelty (in Russian) : 1) в BaFBr, облученных БТИ из анализа зависимости интенсивности ФЛ от флюенса установлено, что кислородно-вакансионные центры образуются не только в процессе роста кристаллов, но и в процессе облучения БТИ; 2) впервые показано образование хиллоков и треков в кристаллах BaFBr, CsI:Tl при этом они уменьшают интенсивность люминесценции и влияют на сцинтилляционные процессы в CsI:Tl; 3) использование функционалов PBE и HSE06, а также расчетов GW0 в наших расчетах DFT обеспечило основу для быстрого и точного моделирования дефектов и их влияния на оптические свойства кристалла. 4) анализом пошагового термического отжига, кинетики, установлена природа ряда центров окраски в кристаллах СaF2 и BaF2, проведено диффузионно-контролируемое моделирование отжига F-центра в кристаллах BaF2 5) кристалл PbWO4 практически сохраняет прозрачность до флюенса 1014 ион/см2. Отжиг восстанавливает прозрачность кристалла, 6) установлено уменьшение интенсивности люминесценции фосфоров CaF2.: Eu, BaFBr: Eu, BaF2: Ce, CsI:Tl и CsI пр

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 1) ЖАИ сәулелендірілген BaFBr үлгісінде ФЛ қарқынының флюенске тәуелділігінен алынған талдау нәтижесінде оттегі-вакансиялық орталықтардың тек кристалдарды өсіру кезінде ғана емес, сонымен қатар ЖАИ сәулелендіру кезінде де түзілетіні анықталды. 2) Алғаш рет BaFBr және CsI кристалдарында хиллоктар мен тректердің түзілуі көрсетілді, олар люминесценция қарқындылығын төмендетеді және CsI:Tl-де сцинтилляция үрдісіне әсер етеді. 3) PBE және HSE06 функционалдары, сондай-ақ GW0 есептеулерін қолдану біздің DFT есептеулерімізде ақауларды және олардың кристаллдың оптикалық қасиеттеріне әсерін тез және дәл модельдеуге негіз болды. 4) CaF2 және BaF2 кристалдарындағы бірқатар бояу орталықтардың табиғаты сатылы термиялық күйдіру мен кинетика анализі арқылы анықталды, BaF2 кристалдарындағы F-орталықтың күйдіру процесі диффузиямен бақыланатын модельдеуге сәйкес келеді. 5) PbWO4 кристалдары флюенс деңгейі 10¹⁴ ион/см²-ге дейін мөлдірлігін сақтайды. Күйдіру арқылы кристаллдың мөлдірлігін қалпына келтіруге болады. 6) 220 МэВ энер

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Объекты характеризуются до и после облучения, быстрыми тяжелыми ионами ( БТИ) с энергиями осколков деления (Ускоритель DC . Сравнение с экспериментальными и теоретическими данными показали хорошую точность примененных методов.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Объектілер жылдам ауыр иондармен (ЖАИ) бөліну фрагменті энергиясымен сәулеленуге дейін және одан кейін сипатталады (DC үдеткіші). Эксперименттік және теориялық мәліметтермен салыстыру қолданылған әдістердің жақсы дәлдігін көрсетті.

Level of implementation (in Russian) : Полученные в ходе выполнения Проекта результаты внедряются при чтении спецкурсов у докторантов, таких как Ионно-лучевая модификация материалов; Трековые технологии.

Level of implementation (in Kazakh) : Жобаны жүзеге асыру барысында алынған нәтижелер докторанттарға Материалдарды ионды-сәулелік модификациялау және Тректік технологиялар сияқты арнайы курстарды оқыту кезінде жүзеге асырылады

Efficiency (in Russian) : Публикация результатов в научных журналах с квартилем Q2 свидетельствует о востребованности полученных результатов, особенно при прогнозировании поведения материалов в полях жесткой радиации.

Efficiency (in Kazakh) : Q2 квартильі бар ғылыми журналдарда нәтижелерді жариялау, әсіресе жоғары сәулелену өрістеріндегі материалдардың әрекетін болжау кезінде алынған нәтижелердің өзектілігін көрсетеді.

Field of application (in Russian) : В различных ядерных технологиях и радиационных приложениях, таких как медицинская визуализация, каротаж скважин, внутренняя безопасность, морские и космические исследования и физика высоких энергий.

Field of application (in Kazakh) : Медициналық визуализацияда, скважиналарды каротаждауда, ішкі қауіпсіздікте, теңіз және ғарыштық зерттеулерде, жоғары энергия физикасы сияқты әртүрлі ядролық технологияларда және радиациялық қосымшаларда қолдану.