The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования является вирус оспы верблюдов и предполагаемые резервуары вируса оспы верблюдов (верблюды, грызуны, клещи и кровососущие насекомые).

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны түйе шешегі вирусы және түйе шешегі вирусының ықтимал резервуарлары (түйелер, кеміргіштер, кенелер және қан сорғыш жәндіктер) болып табылады.

Aim of work (in Russian) : Определение возможных резервуаров вируса оспы верблюдов в Западном Казахстане.

Aim of work (in Kazakh) : Батыс Қазақстандағы түйе шешегі вирусының ықтимал резервуарларын анықтау

Методы исследования (на русском) : В работе использованы вирусологические, серологические и молекулярно-генетические методы исследований

Методы исследования (на казахском) : Жұмыс барысында вирусологиялық, серологиялық және молекулалық-генетикалық зерттеу әдістері қолданылды

Obtained results and novelty (in Russian) : Ранее в Казахстане и в зарубежных странах не проводились аналогичные исследования, хотя имеются данные о возможности участия грызунов, членистоногих, а также насекомых в передаче возбудителя оспы среди верблюдов. Полученные результаты позволит нам определить этиологию вируса в этих образцах, а также использовать эту информацию для картирования, отслеживания и контроля распространения заболеваний в Западном Казахстане.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Түйелер арасында шешек қоздырғышының таралуына кеміргіштердің, буынаяқтылардың және жәндіктердің қатысу мүмкіндігі туралы деректер және бірнеше жағдайлар болғанымен, бұрын Қазақстанда және шет елдерде мұндай зерттеулер жүргізілмеген. Алынған нәтижелер осы үлгілердегі вирустың этиологиясын анықтауға, сондай-ақ бұл ақпаратты Батыс Қазақстандағы аурудың таралуын картаға түсіру, қадағалау және бақылау үшін пайдалануға мүмкіндік береді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Предлагаемый проект соответствует приоритетам научно-технического и социально-экономического развития Республики Казахстан в области ветеринарии. При этом выполняется основная цель программы научно-технического развития – повышение конкурентоспособности казахстанских научных исследований, включая практическую их применимость.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Ұсынылып отырған жоба Қазақстан Республикасының ветеринария саласындағы ғылыми-техникалық және әлеуметтік-экономикалық даму басымдықтарына сәйкес келеді. Бұл ретте ғылыми-техникалық даму бағдарламасының негізгі мақсаты – Қазақстандық ғылыми зерттеулердің бәсекеге қабілеттілігін арттыру, олардың практикалық қолданылуымен орындалады.

Level of implementation (in Russian) : Степень внедрения результатов проекта заключается в интеграции полученных данных в развитие отечественной науки, в частности практическую деятельность ветеринарных служб и биологической безопасности, что позволит эффективно предотвращать крупные вспышки оспы верблюдов. Результаты также могут быть использованы для разработки новых методов диагностики и контроля за инфекцией, а также для улучшения устойчивости и продуктивности племенных верблюдов. Внедрение этих решений содействует развитию верблюдоводства, что окажет значительное влияние на экономику и безопасность сельского хозяйства в Казахстане и соседних странах.

Level of implementation (in Kazakh) : Жоба нәтижелерін енгізу деңгейі алынған деректерді отандық ғылымның дамуына, атап айтқанда, ветеринариялық қызметтер мен биологиялық қауіпсіздік саласындағы тәжірибелік қызметке интеграциялауда көрініс табады, бұл түйе шешегінің ірі ошақтарын алдын алуға тиімді мүмкіндік береді. Нәтижелер жұқпалы ауруды балау және бақылау бойынша жаңа әдістерді әзірлеуге, сондай-ақ асыл тұқымды түйелердің төзімділігі мен өнімділігін жақсартуға қолданылуы мүмкін. Бұл шешімдерді енгізу Қазақстан мен көршілес елдердің экономикасы мен ауыл шаруашылығы қауіпсіздігіне айтарлықтай әсер ететін түйе шаруашылығын дамытуға ықпал етеді.

Efficiency (in Russian) : Эффективность научной работы заключается в значительном снижении рисков возникновения крупных вспышек оспы верблюдов, что приведет к улучшению санитарно-эпидемиологической ситуации и повышению продуктивности верблюдоводства. Благодаря мониторинга и контроля инфекции, удастся снизить экономические потери от заболевания. В долгосрочной перспективе это позволит повысить устойчивость племенного поголовья, улучшить качество продукции и укрепить биологическую безопасность в регионе.

Efficiency (in Kazakh) : Ғылыми жұмыстың тиімділігі түйе шешегінің ірі ошақтарының пайда болу қаупін айтарлықтай төмендетуде жатыр, бұл өз кезегінде санитарлық-эпидемиологиялық жағдайды жақсартуға және түйе шаруашылығының өнімділігін арттыруға әкеледі. Індетті мониторингтеу және бақылау арқылы аурудан болатын экономикалық шығындарды азайтуға мүмкіндік береді. Ұзақ мерзімді перспективада бұл асыл тұқымды мал басының тұрақтылығын арттырып, өнім сапасын жақсартуға және өңірдегі биологиялық қауіпсіздікті нығайтуға септігін тигізеді.

Field of application (in Russian) : Ветеринария, сельское хозяйство, вирусология

Field of application (in Kazakh) : Ветеринария, ауыл шаруашылығы, вирусология